دعای سوم صحیفه سجادیه با گویندگی حمید خسروانی
وَ كانَ مِنْ دُعائِهِ عليه‏‌السلام فى الصَّلوةِ عَلى‏ حَمَلَةِ
دعای آن حضرت در طلب رحمت بر حاملان

الْعَرْشِ وَ كُلِّ مَلَكٍ مقرّبٍ‏
عرش و تمام فرشتگان مقرب

اَللَّهُمَّ وَ حَمَلَةُ عَرْشِكَ الَّذينَ لايَفْتُرُونَ مِنْ تَسْبيحِكَ، وَ
بارالها و حاملان عرشت كه از تسبيح تو سست نمى‏شوند، و

لايَسْئَمُونَ مِنْ تَقْديسِكَ، وَ لايَسْتَحْسِرُونَ مِنْ عِبادَتِكَ،
از تقديست ملول نمى‏گردند، و از عبادتت وانمى‏مانند،
وَ لايُؤْثِرُونَ التَّقْصيرَ عَلَى الْجِدِّ فى اَمْرِكَ، وَ لايَغْفُلُونَ
و در اجراى فرمانت كوتاهى را بر كوشش انتخاب نمى‏نمايند، و از شيفتگى به سوى تو
عَنِ الْوَلَهِ اِلَيْكَ، وَ اِسْرافيلُ صاحِبُ الصُّورِ، الشّاخِصُ
غافل نمى‏گردند، و اسرافيل صاحب صور كه چشم به راه اجازه
الَّذى يَنْتَظِرُ مِنْكَ الْاِذْنَ، وَ حُلُولَ الْاَمْرِ، فَيُنَبِّهُ بِالنَّفْخَةِ
و فرمان توست تا در صور بدمد و بدين برنامه افتادگان
صَرْعى‏ رَهآئِنِ الْقُبُورِ، وَ ميكآئيلُ ذُوالْجاهِ عِنْدَكَ، وَالْمَكانِ
به زندان گور را از خواب مرگ بيدار كند، و ميكائيل كه نزد تو بلند مرتبه، و به خاطر
الرَّفيعِ مِنْ طاعَتِكَ، وَ جِبْريلُ الْاَمينُ عَلى‏ وَحْيِكَ،الْمُطاعُ
طاعت تو داراى مكانى رفيع است، و جبرئيل امين وحى تو، كه در بين اهل
فى اَهْلِ سَمواتِكَ، الْمَكينُ لَدَيْكَ، الْمُقَرَّبُ عِنْدَكَ، وَالرُّوحُ
آسمانهاى تو مورد اطاعت است، و در پيشگاهت ارجمند، و به درگاهت مقرّب، و روح
الَّذى هُوَ عَلى‏ مَلآئِكَةِ الْحُجُبِ، وَالرُّوحُ الَّذى هُوَ مِنْ اَمْرِكَ،
كه بر فرشتگان حجب گمارده است، و آن روح كه از امر توست،
فَصَلِّ عَلَيْهِمْ، وَ عَلَى الْمَلائِكَةِ الَّذينَ مِنْ دُونِهِمْ، مِنْ سُكّانِ
پس بر همه آنان درود فرست، و همچنين بر فرشتگانى كه از نظر مقام پائين‏تر از ايشانند از ساكنان

سَمواتِكَ، وَ اَهْلِ الْاَمانَةِ عَلى‏ رِسالاتِكَ، وَالَّذينَ لاتَدْخُلُهُمْ
آسمانهايت، و امين بر پيامهايت، و آن فرشتگانى كه از كوشش و كار
سَئْمَةٌ مِنْ دُؤُبٍ، وَ لااِعْيآءٌ مِنْ لُغُوبٍ – وَ لا فُتُورٌ، وَ لا تَشْغَلُهُمْ
ملول نمى‏شوند، و از هيچ زحمتى وامانده و سست نمى‏گردند، و خواسته‏ها ايشان را
عَنْ تَسْبيحِكَ الشَّهَواتُ، وَ لايَقْطَعُهُمْ عَنْ تَعْظيمِكَ سَهْوُ
از تسبيح تو باز نمى‏دارد، و سهو ناشى از غفلت‏ها آنان را از بزرگداشت تو جدا
الْغَفَلاتِ، الْخُشَّعُ الْاَبْصارِ، فَلايَرُومُونَ النَّظَرَ اِلَيْكَ،
نمى‏كند، ديدگان به خشوع فرو هشته‏اند، و اراده نگريستن به انوار جلالت نمى‏نمايند،
النَّواكِسُ الْاَذْقانِ، الَّذينَ قَدْ طالَتْ رَغْبَتُهُمْ فيما لَدَيْكَ،
سرها به زير افكنده‏اند، آنان كه عشق و شوقشان را به آنچه نزد توست پايانى نيست،
الْمُسْتَهْتَرُونَ بِذِكْرِ الآئِكَ، وَالْمُتَواضِعُونَ دُونَ عَظَمَتِكَ
شيفته ياد نعمت‏هاى تواند، و در برابر بزرگى و جلال كبريائيت
وَ جَلالِ كِبْرِيآئِكَ، وَالَّذينَ يَقُولُونَ اِذا نَظَرُوا اِلى‏ جَهَنَّمَ تَزْفِرُ
متواضعند، و بر آن فرشتگان كه چون دوزخ را بر گنهكاران خروشان
عَلى‏ اَهْلِ مَعْصِيَتِكَ: سُبْحانَكَ ما عَبَدْناكَ حَقَّ عِبادَتِكَ،
ببينند مى‏گويند: اى خداى منزه و پاكيزه، ما تو را چنان كه سزاوار توست عبادت نكرديم،
فَصَلِّ عَلَيْهِمْ وَ عَلَى الرَّوْحانِيّينَ مِنْ مَلآئِكَتِكَ، وَ اَهْلِ
پس بر همه آنان درود فرست، و نيز بر روحانيان از ملائكه‏ات، و اهل

الزُّلْفَةِ عِنْدَكَ، وَ حُمّالِ الْغَيْبِ اِلى‏ رُسُلِكَ، وَالْمُؤْتَمِنينَ
منزلت و قرب در پيشگاهت، و حاملان پيام غيب به سوى فرستادگانت، و امينان
عَلى‏ وَحْيِكَ، وَ قَبآئِلِ الْمَلآئِكَةِ الَّذينَ اخْتَصَصْتَهُمْ
بر وحيت، و اصناف فرشتگانى كه آنان را به خود اختصاص
لِنَفْسِكَ، وَاَغْنَيْتَهُمْ عَنِ الطَّعامِ وَالشَّرابِ بِتَقْديسِكَ،
داده‏اى، و به وسيله تقديس خود ايشان را از خوردنى و آشاميدنى بى‏نياز نموده‏اى،
وَاَسْكَنْتَهُمْ بُطُونَ اَطْباقِ سَمواتِكَ، وَالَّذينَ عَلى‏ اَرْجآئِها
و در اندرون طبقات آسمانهايت مسكن داده‏اى، و بر آن فرشتگان كه چون فرمانت به انجام
اِذا نَزَلَ الْاَمْرُ بِتَمامِ وَعْدِكَ، وَ خُزّانِ الْمَطَرِ وَ زَواجِرِ
وعده‏ات صادر گردد بر اطراف آسمانها گماشته شوند، و بر خزانه‏داران باران، و حركت دهندگان
السَّحابِ، وَالَّذى بِصَوْتِ زَجْرِهِ يُسْمَعُ زَجَلُ الرُّعُودِ،
ابر، و بر آن مَلَكى كه از فرياد زجرش غرّش رعدها شينده شود،
وَ اِذا سَبَحَتْ بِهِ حَفيفَةُ السَّحابِ الَْتمَعَتْ صَواعِقُ الْبُرُوقِ،
و چون ابر خروشان به وسيله او به شنا درآيد شعله‏هاى برق درخشيدن گيرد،
وَ مُشَيِّعِى الثَّلْجِ وَالْبَرَدِ، والْهابِطينَ مَعَ قَطْرِ الْمَطَرِ اِذا نَزَلَ،
و برفرشتگانى‏كه دانه‏هاى برف وتگرگ را بدرقه مى‏كنند، وملائكه‏اى كه همراه قطرات باران فرود مى‏آيند،
وَالْقُوَّامِ عَلى‏ خَزآئِنِ الرِّياحِ، وَالْمُوَكَّلينَ بِالْجِبالِ فَلاتَزُولُ،و الَّذينَ عَرَّفتَهم مَثاقيلَ المياه
و بر آنان كه وكيل خزينه‏هاى بادند، و آنان كه بر كوهها گماشته شده‏اند تا از جا در نروند،و بر آنان که وزن آبها,

وَ کَيلَ ما تَحويهٍ لَواعج الْاَمْطارِ وَ عَوالِجُها، وَ رُسُلِكَ مِنَ الْمَلائِكَةِ اِلى‏ اَهْلِ الْاَرْضِ
و اندازه بارانهای سیل آسا و رگبارهای متراکم را به آنان آموخته‏اى، و بر فرشتگانى كه به‏سوى اهل زمين گسيل مى‏شوند و
بِمَكْرُوهِ ما يَنْزِلُ مِنَ الْبَلآءِ، وَ مَحْبُوبِ الرَّخآءِ،وَالسَّفَرَةِ
گرفتارى ناخوشايند و گشايش خوشايند براى آنان مى‏آورند، و بر سفيران
الْكِرامِ الْبَرَرَةِ، وَالْحَفَظَةِالْكِرامِ‏الْكاتِبينَ، وَ مَلَكِ الْمَوْتِ
بزرگوار نيكوكار، و فرشتگان بزرگوارى كه حافظ عمل مردم و نويسنده آنند، و بر فرشته مرگ
وَ اَعْوانِهِ، وَ مُنْكَرٍ وَ نَكيرٍ، وَ رُومانَ فَتّانِ الْقُبُورِ، وَالطّآئِفينَ
و يارانش، و منكَر و نكير، و بر رومان آزمايش كننده مردگان در گور، و بر طواف كنندگان
بِالْبَيْتِ الْمَعْمُورِ، وَ مالِكٍ، وَالْخَزَنَةِ وَ رِضْوانَ، وَ سَدَنَةِ
بيت‏المعمور، و بر مالك، و بر خازنان دوزخ و بر رضوان، و خدمتگزاران
الْجِنانِ، وَالَّذينَ لا يَعْصُونَ اللَّهَ ما اَمَرَهُمْ، وَ يَفْعَلُونَ
بهشت، و بر فرشتگانى كه خدا را در آنچه امر مى‏كند مخالفت نمى‏نمايند، و مأموريت خود را
مايُؤْمَرُونَ، وَالَّذينَ يَقُولُونَ: سَلامٌ عَلَيْكُمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ
به نحو احسن انجام مى‏دهند، و بر فرشتگانى كه به اهل بهشت مى‏گويند: سلام بر شما به خاطر آنكه صبر كرديد، پس
عُقْبَى الدّارِ، وَالزَّبانِيَةِ الَّذينَ اِذا قيلَ لَهُمْ: خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ثُمَّ
نيكوسرايى است خانه آخرت براى شما، و بر فرشتگان نگاهبان دوزخ كه چون به آنان فرمان رسد: او را بگيريد و به زنجير كشيد سپس

الْجَحيمَ صَلُّوهُ، ابْتَدَرُوهُ سِراعاً، وَلَمْ يُنْظِرُوهُ، وَ مَنْ
به آتش درافكنيد، به سرعت دستگيرش كنند و به او مهلت ندهند، و بر
اَوْهَمْنا ذِكْرَهُ، وَ لَمْ‏نَعْلَمُ مَكانَهُ مِنْكَ، وَ بِاَىِّ اَمْرٍ وَكَّلْتَهُ،
هر فرشته‏اى كه نامش را ياد نكرده‏ايم، و از قدرش در پيشگاه تو خبر نداريم، و نمى‏دانيم او را به چه كارى گماشته‏اى،
وَ سُكّانِ الْهَوآءِ وَالْاَرْضِ وَالْمآءِ، وَ مَنْ مِنْهُمْ عَلَى الْخَلْقِ،
و بر آن فرشتگانى كه ساكن هوا و زمين و آبند، و به هر كدام از آنان كه موكّل آفريدگانند،
فَصَلِّ عَلَيْهِمْ يَوْمَ يَاْتى كُلُّ نَفْسٍ مَعَها سآئِقٌ وَ شَهيدٌ،
پس بر همه آنان درود فرست در روزى كه هركس با دو فرشته يكى راننده و ديگرى گواه مى‏آيد،
وَصَلِّ عَلَيْهِمْ صَلوةً تَزيدُهُمْ كَرامَةً عَلى‏ كَرامَتِهِمْ،
و بر ایشان درود فرست درودی که بر بزرگواریشان بیفزاید,
وَ طَهارَةً عَلى‏ طَهارَتِهِمْ. اَللَّهُمَّ وَ اِذا صَلَّيْتَ عَلى‏
و بر طهارتشان طهارت اضافه کند بارالها به وقتیکه بر
مَلآئِكَتِكَ وَ رُسُلِكَ، وَ بَلَّغْتَهُمْ صَلوتَنا عَلَيْهِمْ، فَصَلِّ
فرشتگانت و فرستادگانت درود می فرستی و درود ما را به آنان ابلاغ میکنی, به علت آن گفتار نیکو
عَلَيْنا بِما فَتَحْتَ لَنا مِنْ حُسْنِ الْقَوْلِ فيهِمْ،
که در وصف آنان بر زبان و دل ما روان ساختی ای,بر ما نیز درود و رحمت فرست,
اِنَّكَ جَوادٌ كَريمٌ.
که تو بخشنده و بزرگواری.

خداوند در آیات مختلفی به طرق مختلف گفته است که مومنین کسانی که در راه خدا استقامت می‌کنند هرگز ترسی و غمی برای آنها نیست. «ألا تخافوا ولا تحزنوا». ضد ترس ایمان است و ضد غم شادی و سرور و امید است. ایمان، امید و شادی سه فاکتور درونی هستند نه خارجی. خداوند هرگز نمی‌گذارد که انسانهای مومن واقعی از نظر طبیعت بیرونی راحت زندگی کنند. خداوند از قصد اینطوری طراحی کرده است.

بعضی ممکن است بگویند خداوند مگر با ما پدر کشتگی دارد؟ خداوند اتفاقا ما را دوست دارد ولی چون راحتی قاتل روح است و ایمان و شادی عامل رشد و تکامل و پیشرفت در سطوح آگاهی است؛ پس خداوند زندگیِ همیشه در چالش و سختی برای انسان پدید می‌آورد تا که انسان در لابه لای این سختی ها و ناـراحتیهای بیرونی شادی و استقلال شخصیتی درونی و ایمان مطلق را برای ما به همراه بیاورد. اگر سختی نباشد ما نمی‌توانیم به یک جهان بینی صحیح و واقعی دست پیدا کنیم. گاهی حتی خداوند کسی را به یک بیماری لاعلاج مثل سرطان دچار می‌کند تا در آن سرطان و تومور بدخیم او را بزرگ کند و از بند شهوت و از بند تاریکی نجات دهد.

خداوند سقف راحتی را بین صفر تا چهل و پنجاه بسته است که انسانها به راحتی مطلق که راحتی صددرصد است نرسند؛ زیرا راحتی مطلق، غفلت و خواب و گمراهی می‌آورد. خداوند دچار سختی می‌کند تا هدف از خلقت را بفهمیم که چیست. هدف از خلقت یعنی رشد یعنی عشق یعنی اینکه امروز بتوانی همه را بدون هیچ چشم داشتی دوست داشته باشی. بتوانی بدون هیچ نگاه جنسی به همه انسانها عشق بورزی و خدمت کنی. مرام و معرفت یک مومن این است که عشق را به همگی عرضه کند. کسی که با یک شرت لب سواحل غربی آمریکا و کانادا دور و چرخ می‌زند و ادعا دارد خداوند به او خیلی لطف کرده است و   سخنرانی‌های انگیزشی به مردم تحویل می‌دهد و آنها را می‌چاپاند هرگز نمی‌تواند به درکی از عشق واقعی و اسرار هستی پی ببرد.

از درد و رنج نباید ترسید بلکه اگر به ارزش ذاتی آن پی برد خواهیم فهمید که رنج و درد بهترین دوست ما است. هدایتگر ما به سوی مقصد و رسیدن به خواسته هایمان است. در یک نوشته ای گفتم که هر موقع می‌خواهیم بفهمیم خداوند دارد با ما مکالمه می‌کند و می‌خواهیم صدایش را بشنویم هنگامی است که دچار ناراحتی و رنجها می‌شویم. خداوند با دردها و رنجها ما را از یک سطحی از پرده های جهل به پرده ای از روشنایی انتقال می‌دهد: درد و رنج، زبان صحبت خدا با ماست… خداوند لزوما خیر خود را طریق پول و موقعیتها نمی‌رساند بلکه گاهی ما را دچار سختی ها و رنج ها و دردها و بیماری ها می‌کند تا ما به یک نیرویی در درون خودمان پی ببریم و آن را واسطه رسیدن به یک راحتی و یک موقعیت عالی قرار دهیم. پس نباید انتظار داشت خداوند نشسته تا فقط راحتی به ما برساند. ما تا دچار رنجها نشویم به روشن بینی نمیرسیم این قانونی تخلف ناپذیر در جهان هستی است.

این نوشته را به یاد یکی از بهترین دوستان عزیز به اسم هادی نوشتم که به خاطر بیماری سرطان از دنیا رفت. و سرطان باعث شد به ایمان والایی نسبت به خداوند برسد. خداوند رحمتش کند. دکتر حمید خسروانی

این کتاب را چند سال پیش خوانده بودم و مطالبی هم از آن در وبلاگ قدیمی‌ام منتشر کرده بودم: کتابی که نخواندش حیف عمر است و Do is God thing or a nothing? or none و God isn’t any concept, even Being or reality مدتی است به لطف خدا و اهل بیت در حال خودسازی به سر می‌برم هرچند لنگان لنگان و باز هم مثل همیشه خوردن به زمین بعد بلند شدن.

رفتن در ظلمت و درآمدن و ادامه این چرخه. گناه و بعد توبه و… در حال نوشتن شبانه لیست رجسهای روزانه ام و تلاشی برای از بین بردن آنها با قلم عفو حضرت رحمان. نوشتن آنچه چاه وجودم را خفه کرده است و فکری برای اینکه چه گلی بر سر گرفت: چاه وجودتو باز کن تا شیطان ولت کنه

اسم این کتاب طهارت نفس است. خیلی ساده است طهارت یعنی پاکی. آدم اگر می‌خواهد رنگ خدا را بگیرد «صِبْغَةَ اللَّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً وَنَحْنُ لَهُ عَابِدُونَ»، اگر می‌خواهد به خدا وصل شود، اگر می‌خواهد به وحدت با کل هستی برسد باید پاک شود. پاکی هم مراتب دارد. مراتب یعنی نمی‌شود گفت من طهارت اخلاقی پیدا کرده ام پس همه چی تمام شد. طهارت اعتقادی پس چه؟ اگر به کارما اعتقاد داری؟ اگر به تناسخ اعتقاد داری؟ اگر به وحدت وجود اعتقاد داری؟ و … اینها ناپاکی اعتقادی هستند. باید از آنها پاک شوی. پاکی جسمی و پاکی اعمال عبادی یعنی آیا نمازم به موقع است؟ آیا پول حرامی به مالم اضافه شده است؟ و… پاکی اخلاقی، پاکی قوه خیال و هزاران جور پاکی که باید آشغالها را از صحنه وجودمان پاک کنیم.

در صفحه ۴۱ این کتاب دم از وضو به عنوان محوکننده اثرات تکوینی آلودگی گناه زده است. عجیب اینجاست که گاهی عمل به ظاهر مباح و حتی مستحبی به خیال خودمان انجام می‌دهیم ولی نمی‌دانیم که اثرات ریشه‌ای آن در چاه سرنوشتمان گیر کرده است. چرا دعای ما گاهی برآورده نمی‌شود؟ خدا خواسته ها؟ خخخ نه خدا نخواسته بلکه گاهی عدم استجابت دعا به خاطر این است که چیزی سد راه آن شده است. گاهی دلی شکسته‌ایم و تا آن دل را رضایتش را به دست نیاوریم آن دعا استجابت نمی‌شوند به غیر از عذاب آخرتی آن. گاهی پول حرامی خورده ایم و راست راست در غم ها و مشکلات قدم می‌زنیم و عمرمان را در استرس و افسردگی و غم و طلاق و شکست می‌گذرانیم. اینها همه از اثرات گناهانی است که نمی‌دانیم.

این کتاب خیلی ارزشمند است تا جایی که بتوانم بعدا این بحث را ادامه خواهم داد. دکتر حمید خسروانی
کتاب شرح مراتب طهارت
قوای نفس
داوود صمدی آملی
حسن زاده آملی

بارها در زندگی خود افرادی را دیده‌ایم که گاهی به حال آنها حسرت خورده‌ایم چون با سرعت از کنار ما رد شدند و پله های موفقیت را یکی یکی پشت سرهم گذاشتند؛ ولی چند سال بعد آنها را دیده‌ایم که از مسیر موفقیت خارج شده‌اند و از مسیری که رفته‌اند پشیمان و نامید شده‌اند.

موفقیت اصلا این نیست که در فلان سن یا فلان موقع به فلان چیز رسید. بلکه هرکسی در مسیر خواسته‌های خود نباید تکرار تکرار تکرار را رها کند؛ و هرگز ناامید نشود و آنقدر چاه بزند تا به آب برسد؛ آنها افراد موفقی خواهند بود. یک چاه زن آنقدر می‌زند آنقدر می‌کَند و خاک در می‌آورد تا به آب برسد. گاهی در گذشته در یک بیابان بعضیها مثلا ده متر می‌کندند و چون به آب نمی‌رسیدند آن چاه را رها می‌کردند ولی در گوشه دیگری از بیابان کسانی چند متر بیشتر می‌کندند که به آبهایی می‌رسیدند که همین الان هم آن چاه ها و قنات ها مورد استفاده دیگران هستند. شاه کلید این مسیر صبر و استقامت است. صد بار هم زمین خوردیم باید بلند شویم و راه را ادامه دهیم.

از پیامبر اسلام حدیث معروفی در مکارم الاخلاق ذکر شده با این بیان که:  «ما دُمتَ في الصَّلاةِ فإنَّكَ تَقرَعُ بابَ المَلِكِ الجَبّارِ، و مَن يُكثِرْ قَرعَ بابِ المَلِكِ يُفتَحْ لَهُ: تا زمانى كه در نماز هستى دَرِ خانه پادشاهى مقتدر را مى‌كوبى و هر كه دَرِ خانه پادشاه را بسيار بكوبد، سرانجام آن در به رويش باز مى شود». شعر معروفی از مولوی هست که اشاره به این حدیث دارد که اگر دری را بکوبی سرانجام سری از آن در بیرون می‌آید و پاسخ تو را می‌دهد که «گفت پيغامبر كه چون كوبی دری / عاقبت زان در برون آيد سری / چون نشينی بر سر كوی كسی / عاقبت بينی تو هم روی كسی». این از قوانین و سنتهای خداوند است که هرکس دری را بکوبد البته با دو شرط رعایت صبر و رعایت امیدواری حتما به نتیجه خود می‌رسد. 

در قرآن کریم دسته‌ای از انسانها به نام «محسنین» خطاب شده‌اند. در دو آیه مهمترین ویژگی آنها بیان شده است. یکی در آیه ۱۳۴ آل عمران «الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ ۗ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ» و یکی در ۱۱۵ سوره هود «وَاصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ». محسنین کسانی هستند وقتی عصبانی می‌شوند خشم و غیظ خود را بروز نمی‌دهند و در درون خودشان آن را خفه می‌کنند؛ و اینکه از اشتباهات و خطاهای دیگران در می‌گذرند؛ یعنی آنها انسانهایی فاقد نواقصی مثل حس انتقام جویی و کینه توزی و عصبانیت هستند. اگر هم باشند آنها را بروز خارجی نمی‌دهند. از لوازم چنین صفات نیکویی حوصله داشتن و صبر است که دقیقا در آیه بعدی که ذکر کردیم آمده است. 

ما در زندگی خود گاهی در نقش شوهر، همسر، فرزند، رئیس و یا هر عنوان دیگری ظاهر می‌شویم و مشاجره، جرو بحث جزئی جدایی ناپذیر از زندگی ماست. با یک جست و جوی خیلی ساده در جرایمی مثل قتل و اینها، یا در طلاق و قهر و خیانتها عامل آن این است که هرکدام از طرفین خواسته اند که حتما در بحث، برنده باشند و منیت خود را ثابت کنند. ولی انسانهای ابله و نادان معمولا چنین فکر می‌کنند؛ زیرا در  چنین بحثها و دعواهایی هیچ برنده و بازنده ای وجود ندارد. هر که خشم خود را یا کینه و انتقام جویی خود را به اجرا بگذارد در واقع بازنده اصلی او بوده است زیرا هم زندگی خود را خراب کرده است و مهمتر اینکه درون خودش را پر از سم خشم و کینه و عجله کرده است. 

انسان‌های محسن که ویژگی‌های قرآنی آنها را بیان کردیم از آنجا که وجود خود را با نواقص مذکور سمی نمی‌کنند بنابراین درون پاکتر و شادتری دارند. یعنی آنها به جای اینکه برنده ظاهری شدن در مرافعه را بپذیرند شادی درونی را انتخاب می‌کنند. اتفاقا در خود قرآن در آیه ۵۶ سوره اعراف گفته می‌شود که رحمت الله قریب من المحسنین: رحمت خداوند به محسنین نزدیک است. یعنی همان کسانی که شادی درونی را انتخاب می‌کنند. رحمت خداوند می‌تواند از جنس آرامش و شادی درونی باشد و خداوند وعده صادقی اینچنین به محسنین می‌دهد.