اوسیای ارسطو و ترجمه آن به «گوهر» و «عین»

3 سال پیش

چکیده:

اوسیای ارسطو هنگام ورود به ایران باستان و جهان اسلام به همان سرنوشت خود در غرب دچار شد. همانگونه که در میان آن همه معادل و حتی معادلهای درستتر، واژهی substance در متون فلسفی تثبیت شد، در جهان اسلام نیز معادلی هممعنای با substance یعنی جوهر که معرب گوهر است جای خود را باز کرد. در ترجمههای قبل و بعد از دوران ترجمه در دارالترجمهی بغداد، واژههایی همچون عین، إنیت، هویت، بودش و… نیز وجود داشت که تقریبا معنای حقیقی اوسیای مورد نظر ارسطو را میرساند؛ زیرا اوسیا از فعلto be اخذ شده است و اساسا به معنی موجود، عین یا being است؛ اما سرنوشت با جوهر و substance یار بود. قسمتی از توفیق این نگاه جوهرانگارانه (substantialism) چه در غرب و چه در شرق وابسته به ترجمههای اولیهایی بوده که از آثار ارسطو شده است. در این مقاله کوشیده میشود ابتدا سرنوشت اوسیای ارسطو هنگام ورود به ایران و جهان اسلام مورد بررسی قرار گیرد، آنگاه از ارتباط معانی معادلهای به کار برده شده در جهان اسلام با معانی معادلهای آنها در غرب سخن رانده شود.

کلیدواژهها: اوسیا، گوهر، جوهر، عین، موجود، هستی، ذات

On the Translation of Aristotle’s Ousia as Gohar and Ayin

Aristotle’s ousia suffered the same fate in the West as it entered ancient Iran and the Islamic world. Just as among all other equivalents and even more equivalents, the word substance has taken its place in philosophical texts, so in the Islamic world, a meaningful equivalence with substance, Gohar has taken its place. In the translations before and after the translation period in the Third and fourth-century lunar, there were also words such as Ayin, Hoviat, Eniat, Boodesh, etc. that almost rendered the true meaning of Aristotle’s intended Ousia, since Ousia used The verb to be is derived and essentially means being, but fate was with substance. Part of the success of this substantialism, both in the West and in the East, depending on early translations of Aristotle’s works. In this article, the fate of Aristotle’s ousia will be examined first when entering Iran and in the Islamic world, then discussing the relevance of the meanings used in the Islamic world to their meanings in the West.

Key Words: Ousia, Ayin, Gohar, Being, Substance, Essence

این مقاله به صورت پژوهشی در مجله تاریخ فلسفه به چاپ رسیده است.